Լիլիթ.
Խնդրում եմ արձագանքել հարցիս, եթե տեղեկացված եք:
Կապալի պայմանագիր ունեմ, հաշվարկում եմ աշխատավարձ, գիտեմ որ 3% չպետք է պահեմ, բայց չեմ հասկանում 30 000 նվազեցում պե՞տք է կատարեմ, թե ոչ:
Կանխավ շնորհակալ եմ:
Կայք հաշվապահների համար և ոչ միայն…
Լիլիթ.
Խնդրում եմ արձագանքել հարցիս, եթե տեղեկացված եք:
Կապալի պայմանագիր ունեմ, հաշվարկում եմ աշխատավարձ, գիտեմ որ 3% չպետք է պահեմ, բայց չեմ հասկանում 30 000 նվազեցում պե՞տք է կատարեմ, թե ոչ:
Կանխավ շնորհակալ եմ:
Հրանտ.
Բարև ձեզ:
Հարգելիներս, մի շատ կարևոր հարց ունեմ, և, իմ կարծիքով, շատերին է դա հետաքրքրում: 2007թ.-ի մարտ ամսին Ա/Ձ-ն, դադարեցնելով իր գործունեությունը, հարկային տեսչությանը ի պահ է տվել Ա/Ձ-ի վկայականը, որը աշխատել է պարզեցված հարկային դաշտում: Եվ նույն ամսին նույն անձը, հանդիսանալով նոր բացված ՍՊԸ-ի հիմնադիր և տնօրեն, աշխատել է նույնպես պարզեցված հարկային դաշտում: Արդյոք իրավունք ունե՞ր այդ ՍՊԸ-ն աշխատել պարզեցված հարկային դաշտում:
Արմեն.
Բարև ձեզ, ներեցեք մի հարց ունեմ, այսպես, եթե կազմակերպությունը աշխատում է գործավարձով և յուրաքանչյուր աշխատող աշխատավարձ ստանում է գործը վերջացնելուց և հանձնելուց հետո, այսինքն 1,5 ամիսը մեկ և որի դիմաց նա ստանում է 70.000 դր աշխատավարձ, այդ դեպքում սոց. վճարը կատարվում է այդ 70.000-ից, թե՞ հաշվվում է ոչ թե 1,5, այլ 1 ամսով և վճարվում 46.666-ից:Խնդրում եմ պատասխանել:
Արտակ.
Հարցը կայանում է հետևյալում: Ինչքան գիտեմ՝ գույքահարկից (ավտոմեքենաների գծով) ՀՀ պայմանագրային զինծառայողները ազատված են: ՏԻՄ-ում պնդում են, որ ազատված են միայն այն զինծառայողները, ովքեր ավարտել են զինվորական գծով ԲՈՒՀ-եր: Եղբայրս 2000թ.-ից ծառայում է ՀՀ զինված ուժերում, ունի բարձրագույն կրթություն և ավարտել է Երևանի Պետական Ճարտարագիտական Համալսարանը: Նմանատիպ զինծառայողները գույքահարկից ազատվու՞մ են, թե՞ ոչ:
Անահիտ.
Հարգելի կոլեգաներ,
եթե էլ. էներգիայի հաշվի վճարումը կատարվել է հաջորդ ամսում, ԱԱՀ-ի հաշվանցումը վճարման ամսաթվո՞վ պետք է կատարվի:
Նախապես շնորհակալություն:
Ella.
Խնդրում եմ ինձ մանրամասն տեղեկություններ հաղորդել ԱԱՀ-ի վերաբերյալ: Ինչպե՞ս է այն գանձվում, արդյոք այն հնարավոր է հետ վերադարձնել որոշակի ժամանակահատվածում և այլն:
Նախապես շնոհակալություն:
Ժաննա.
Հարգելի հաշվապահներ,
Ասացեք խնդրեմ, մեր հիմնարկության նախկին հաշվապահը սոց. վճարը եվ սոցի 3% հաշվել է այսպես.
51 աշխատողի համար ԱՎՈՒՄը =2116435
3%=63493
սոց վճարը =521465
նա փոխանցել է սոց. վճար 584958, բայց նորից սոց3% փոխանցել է 63493:
Արդյոք նա ՃԻՇՏ է:
Շնորհակալություն:
Արուսյակ.
Հարգելի հաշվապահներ, խնդրում եմ, պատասխանեք իմ հարցին: Ես տնօրեն եմ մի կազմակերպությունում, որը աշխատում է առանց ԱԱՀ: Կարո՞ղ եմ ես դառնալ միաժամանակ տնօրեն ուրիշ կազմակերպությունում, թե՞ կդառնամ ԱԱՀ վճարող:
Ադրիանա.
Բարև ձեզ, հարգելի կոլեգաներ: Խնդրում եմ օգնեք կողմնորոշվելու, օտարերկրացու հետ կնքվել է քաղիրավական պայմանագիր 1 օրով, որպես դերասան 200000 դրամով: Եկամտահարկի պահումը ինչպես պետք է լինի 200000*10%=20000, թե ((200000-80000)*20%)+8000=32000: Տարբեր կարծիքներ եմ լսում ու չեմ կողմնորոշվում, եթե ծառայություն է, 10% պետք է լինի:
Ժաննա.
Հարգելի հաշվապահներ, ասացեք խնդրեմ, արձակուրդայինից պահու՞մ են բոլոր տեսակի հարկերը (այսինքն և´ 1%, և´ 3% սոցը, և´ սոց վճարը)
Շնորհակալություն:
Բելլա.
Ես սկսնակ հաշվապահ եմ, այս տարի սկսել եմ վարել նոր բացված`23.03.2010թ., փոքրիկ մթերային խանութի (Ա/Ձ) հաշվապահությունը: Խանութը ունի միայն 1 աշխատող` տնօրենը: Ես ամեն ամիս ներկայացնում եմ վիճակագրական հաշ.,վճարում սոց.` 5000դր, կատարում ծխախոտի և խմիչքի թույլատվության վճարները և հարկային ներկայացնում եկամտահարկի զրոյական հաշվետվություն`եռամսյակային:Չգիտեմ, ճիշտ եմ արդյոք անում և թե ինչ հաշվետվություններ և վճարներ պետք է կատարեմ հաջորդ տարի:
Karine.
Հարցս հետևյալ է որքա՞ն ժամանակ աշխատողը կարող է իր հաշվին արդձակուրդ վերցնել: Եթե աշխատողը իր հաշվին մեկ ամիս արդձակուրդ է վերցրել, ապա այդ դեպքում ի՞նչ վճարումներ պետք է կատարի գործատուն:
Նախապես շնորհակալություն:
Դավիթ Ասատրյան.
Ընկերությունը ապրանք է ներմուծում, որի համար պետք է վճարի մաքսատանը 600000 դրամ, ձևակերպվում է այն, սակայն չի վճարում և չի հաշվանցվում ԱԱՀ-ից, մնում է պարտք: Մեկ տարի այդ ընկերությունը պետությանը վճարում է 1մլն-ից ավելի ԱԱՀ, ընդանրապես, ընթացիկ գործունեությունից: Եվ մաքսատնից ասում են, որ Ձեր 600000դրամ պարտքը զրոյացել է, քանի որ վճարվել է 1մլն-ից ավել ԱԱՀ: Արդյոք կա՞ այդպիսի օրենք:
Դավիթ Ասատրյան.
Հարգելի կոլեգաներ: Ալֆա ՍՊԸ 2009թ. ապրանքներ է վաճառել 99 տոկոսը մեկ հարկ վճարողի, և հանդիսանում է ԱԱՀ չվճարող: 2010թ. ստեղծվեց Բետա ՍՊԸ, որը շարունակեց նույն գործը: Հիմա 2011թ.-ին Ալֆա ՍՊԸ կարող է ասպարեզ գա և շարունակի վաճառքը մեկ տարի, իսկ Բետա ՍՊԸ-ն 2012թ.-ին: Եվ այդպես շարունակ: Կենտ տարեթվերը Ալֆան, Զույգ տարեթվերը Բետան: Նպատակը ԱԱՀ-ով չհարկվելն է: Կարդալ ավելին “ԱԱՀ վճարող չհամարվող կազմակերպություն” →
Արփինե.
Ողջույն բոլորին, խնդրում եմ պատասխանեք, թե սրճարանների, ռեստորանների համար հաստատագրված վճարը որոշվում է ըստ սեղանների քանակով, թո ոչ: Եթե այո, ապա որքա՞ն է մեկ սեղանի համար օրենքով սահմանված հաստատագրված չափը:
Margarita.
Բարև հարգելի կոլեգաներ, խնդրում եմ պատասխանեք հետևյալ հարցին` կազմակերպությունը մինչև ԱԱՀ-ի 58.35մլն դր ներմուծել է ապրանքներ, որոնց ԱԱՀ-ն միացրել է ինքնարժեքին, ԱԱՀ վճարող դառնալու պահին վաճառքի նպատակով ձեռք բերած ապրանքային մնացորդի մասով նախկինում չհաշվանցած ԱԱՀ-ն կարո՞ղ է հաշվանցել, թե` ոչ:
Գուրգեն.
Բարև Ձեզ։
ՍՊԸ-ում գրանցված են տնօրենը և մեկ աշխատող, ում աշխատավարձը գործարքային է։ Ամսական ներկայացնում եմ 0-ական հաշվետվություն, արդյո՞ք պետք է վճարեմ որևէ հարկ տնօրենի և աշխատողի համար։
Emil.
Հարգելի կոլեգաներ, բանկը մատուցել է ծառայություն, որի արժեքի մեջ կա նաև ԱԱՀ-ի գումար, բայց հաշիվ ապրանքագիր չի տվել, այլ միայն հիշարար օրդեր է տվել, հարց, ես կարող եմ այդ ԱԱՀ-ի գումարը հաշվանցեմ: Նշեմ նաև, որ հաշիվը խոշոր հաշիվ է, եթե այո, տեղեկությունները լրացնելուց ինչպե՞ս պետք է ներկայացնեմ: Շնորհակալություն:
Արփինե.
Բարև բոլորին, խնդրում եմ պատասխանեք, շահութահարկը հաշվելու ժամանակ ոչ հիմնավորված և ոչ արտադրական ծախսերի ո՞ր մասը կարող ենք նվազեցնել: Կանխավ շնորհակալություն:
Գուրգեն.
Պեմզաբլոկի արտադրություն սկսելու համար Ա/Ձ-ն ի՞նչ հարկեր պետք է վճարի:
Արմինե.
Հավելավճարները հարկվու՞մ են, թե ոչ, և եթե հարկվում են, ապա ի՞նչ հարկերով:
Գայանե.
Դա ճի՞շտ է, որ 2011թ-ին սոց վճարների հաշվարկման կարգը փոխվելու է:
Գուրգեն.
Բարև ձեզ:
Ա/Ձ-ի միջոցով կարո՞ղ եմ կատարել վերանորոգման և դիզայնի աշխատանքներ: Ի՞նչ հարկեր պետք է վճարեմ: Նախապես շնորհակալություն:
Արփինե.
Ես անչափ շնորհակալ եմ իմ բոլոր հարցերին պատախանելու համար:
Խնդրում եմ օգնեք ինձ ևս մեկ հարցում` յուղման կետ բացելու համար ինչ հարկեր են պետք մուծել:
Հեղինե.
Հարգելի պատասխանող, ինձ հետաքրքրում է, թե ինչ հարկային պարտավորություններ ունի մասնավոր մսուր–մանկապարտեզը, և ինչ պայմաններով է տրամադրվում լիցենզիա՝ նման գործունեություն ծավալելու համար:
Մի հարց էլ: Կա՞ արդյոք մաքսազերծում անձնական օգտագործման համակարգչի ՀՀ տեղափոխման դեպքում /նոութբուք/ ՌԴ-ից՝ ՌԴ քաղաքացու կողմից։
Ofelya.
Ես կուզենայի իմանալ ,եթե հկ-ին ծառայությունների մատուցման պայմանագրով գումար է փոխանցվել, ապա ի՞նչ մոտեցում է պետք տալ և ի՞նչ հարկեր վճարել, և ընդհանրապես մանարամասն որտեղ է կարելի ծանոթանալ հկ-ի հաշվապահական հաշվառման մասին:
Մանուշ.
Բարև Ձեզ, խնդրում եմ պատասխանեք հարցիս:
Եթե հարկատուն երեք և ավելի տարի չի վճարել հարկային պարտականությունները, օրինակ սեփական հողի հարկ և գույքահարկ, ինչպես է պետք վարվել , որպեսզի կատարի վճարումները:Կանխավ շնորհակալություն:
Artak.
Մեր կազմակերպությունը աշխատում է Վերակառուցման և զարգացման եվրոպական բանկի հետ, որը ունի ՀՀ-ում ներկայացուցչություն, սակայն, մեր պայմանագիրը կնքվում է բանկի կենտրանական գրասենյակի հետ, որը գնտվում է Լոնդոնում, իրենք էլ մեզ վճարում են: Մեր հաշվետվությունը նույնպես ուղարկվելու է Լոնդոն: Արդյոք մենք պետք վճարենք ԱԱՀ թե ոչ:
Ա.Անուշիկ.
Խնդրում եմ պատասխանեք իմ հարցին: Մենք մեր գույքահարկի բազայում ունենք այնպիսի մեքենաներ, որոնք գրանցված են, ասենք, 1999թ.-ից և մինչև այսօր գույքահարկ չեն վճարել ոչ մի անգամ: Եվ ֆիզ. անձը բերում է խոտանման տեղեկանքը, որ ինքը մեքենան խոտանել է 2009թ.-ի, ասենք, հոկտեմբերին: Ճիշտ է՝ նրա վրա այլևս գումար չի հաշվարկվում այդ ամսաթվից հետո, բայց չէ՞ որ տվյալ ֆիզ. անձի վրա մնում է 1999-2009թթ. ընկած ժամանակահատվածի կուտակված գույքահարկի (ապառք+տույժ) գումարը՝ որպես պարտք: Բայց չէ՞ որ եթե մարդը խոտանել է մեքենան, այդ պարտքը այլևս չի վճարի: Արդյո՞ք չկա մի որևէ օրենք, մի որևէ մեխանիզմ՝ լուծելու այս խնդիրը: Խնդրում եմ պատասխանել: ՇՆՈՐՀԱԿԱԼՈՒԹՅՈՒՆ:
Ruzanna.
Ես կուզեի իմանալ, արդյոք հասարակական կազմակերպությունները հարկեր վճարում են, եթե այո, ապա ի՞նչ հարկեր:
Լիլիթ.
Հարգելի հաշվապահներ, եթե հաշիվ-ապրանքագրում ԱԱՀ-ն առանձնացված չէ, և ընդհանուր գումարը գերազանցում է 100000 դրամը, հարկային մարմնին տեղեկանք ներկայացնել պետք է, թե ոչ:
Արմեն.
Խնդրում եմ պատասխանեք իմ հարցին.
Եթե ՍՊԸ-ն զբաղվում է թերթերի տպագրությամբ և իրացմամբ ապա օգտվում է ԱԱՀ արտոնությունից (զրոյական), բայց եթե դրա հետ միասին կատարում է նաև գովազդային ծառայություն մատուցմամբ, ապա 58,35 միլիոն դրամ գերազանցելու դեպքում հարկվելու է միայն գովազդայինի մասով, թե ընդհանուրի (գովազդ + թերթերի իրացում) մասով. Շնորհակալություն:
Դ.
Բարև, մի հարց ունեմ . ՍՊԸ – ն չունի աշխատող, միայն նրա տերն է , չի ստացել եկամուտ , ի՞նչ հարկ նա պետք է վճարի:
Աննա.
Բարև ձեզ,ես ուզում եմ իմանալ, եթե կազմակերպությունը համարվում է հաստատագրված հարկ վճարող, նրա վրա տարածվում է այն օրենքը,ՓՄՁ-ներում ստուգումների կասեցման մասին, որը գործելու է մինչև 2011թ-ի հունվարի 1-ը: Կանխավ շնորհակալ եմ:
Արայիկ.
Խնդրում եմ ինձ օգնել հետևյալ հարցում.
2010թ. – հուլիսի 13 դրությամբ քաղաքապետարանից հաշվարկվել և բնակչին (ոչ իրավաբանական) ներկայացվել է 1999-2003 թվականի համար գույքահարկի պարտք բնակելի տարածության համար և պահանջում են վճարել:
Հարցս հետևյալն է. քանի որ գույքահարկն էլ հարկատեսակ, արդյոք այս դեպքում գործում է հարկերի մասին վաղեմության պարտքի չվճարման կարգը: Քաղաքացին պիտի պարտադիր վճարի այդ գումարը, թե ոչ:
Կանխավ շնորհակալություն պատասխանի համար:
Լուսինե.
Խնդրում եմ պատասխանել իմ մի հարցին: Կարող եք ասել ինչպես հաշվել 1999թ. մարդատար ավտոմեքենայի գույքահարկը, որի շարժիչի հզորությունը (ԿՎՏ/Ձ.Ու)130/177: Կանխավ շնորհակալ եմ:
Հասմիկ.
Բարև Ձեզ, խնդրում եմ պատասխանել հետևյալ հարցին:
Եթե կազմակերպության համար արտասահմանյան ընկերություն, որը գտնվում է Անգլիայում, մատուցում է ծառայություն, իսկ ավելի կոնկրետ փորձանմուշներ (հանքաքար) պիտի ուղարկվի, որը պիտի ենթարկվի մանրամասն զննության: Արդյոք այս գործարքից առաջանում է որևէ հարկային պարտավորություն:
Լիլիթ.
Ինչպե՞ս հաշվեմ արձակուրդային: Այն ևս հարկվում է սոցապ հարկերի պես` 3% և գործատուի վճարած: Եկամտահարկը կախված չէ՞ դրանից: Շնորհակալություն:
Նառա.
Եթե մեր ՍՊԸ-ում 5 աշխատող է, այսինքն ես հանձնում եմ 3 ամիսը մեկ սոց-հաշվետվությունը, իսկ աշխատողս օգոստոսին է գնալու դեկրետ, ես պե՞տք է միայն հոկտեմբերին -եռամսյակային հաշվետվությունը ներկայացնելիս նշեմ նպաստի չափը և տեղեկանք վերցնեմ հարկայինից: Կարո՞ղ է հետագայում ասեն, որ ժամկետը անցել է: Եվ մի հատ էլ հարցˋ ես օգոստոսի սոց-ը պետք է չփոխանցե՞մ, այլ տամ աշխատողիսˋ նպաստի մի մասը փակելու համար: Իսկ 3% փոխանցու՞մ եմ:
Լիլիթ.
Հարգելի հաշվապահներ, խնդրում եմ պատասխանեք. ԱԱՀ վճարող չհանդիսացող կազմակերպությունը 100000 դրամը գերազանցող հարկային հաշվի դեպքում (երբ ձեռք բերողն ինքն է) հարկային մարմնին տեղեկանք պե՞տք է ներկայացնի, թե` ոչ:
Շնորհակալություն:
Նաիրա.
Հարգելի հաշվապահներ,խնդրում եմ պարզաբանել հետևյալ հարցը.
2008 թվականին ընկերությունը ներմուծել է անմիջական արտադրողից ապակյա շշեր խմիչք շշալցնելու համար: ԱԱՀ-ն,որ մուծվել է հայտարարագրելիս չի հաշվանցվել և հետաձգվել է և հաշվանցվել է համամասնորեն միայն խմբաքանակում ընդգրկված շշերի չափով ամեն արտահանման ժամանակ:Որպես հղում եղել է հոդված 26-ը և այն,որ ապակյա շիշը հանդիսանում է բազմակի օգտագործման տարա:Ինձ թվում է,որ սխալ եմ վարվել:
Կամո.
Բարև Ձեզ, հարգելի կոլեգաններ: Ունեմ մեկ հարց, շատ շնորհակալ կլինեմ, եթե հղում տաք, թե որտեղից կարդամ: Եթե ապրանքը վաճառում ենք զեղչով (գների գրանցման գրքում ֆիքսված գնից եժան,) ԱԱՀ-ի և շահութահարկի հարկման բազան որ գինն է հանդիսանում` փաստացի վաճառքի, թե գրանցված: Կանխավ շնորհակալ եմ:
N.N.
Հարգելի կոլեգաներ արդյոք կա նման օրենք, որ բենզինի գնման ֆակտուրայում նշված գումարից կարելի է հաշվանցել ԱԱՀ-ն անկախ այն բանից, որ բենզինի ֆակտուրաներում ԱԱՀ-ն առանձին չի նշվում: Խնդրում եմ նշել, որ օրենքի համաձայն:
Մանե.
Հարկերի մասին ՀՀ օրենքի Հոդված 11-ում նշված է թե հարկման նպատակով ովքեր են համարվում փոխկապակցված անձինք և անձանց խումբ: Պրակտիկայում կամ ՀՀ հարկային օրենսգրքում որ հարկատեսակի մասին օրենքում է կիրառվում այս հոդվածը:
Ալլա.
Խնդրում եմ պատասխանել հետևյալ հարցերին.
Ես հանդես եմ գալիս որպես անհատ ձեռներեց և զբաղվում եմ մանրածախ առևտրով /շինանյութ/:Չեմ աշխաատում ԱԱՀ-ի դաշտում: Չունեմ աշխատողներ և բոլոր բիզնես հարցերը լուծում եմ սեփական ուժերով: Ես, հանդես գալով որպես անհատ ձեռներեց, սոցվճար կատարում եմ յուրաքանչյուր ամիս հինգ հազար դրամ և յուրաքանչյուր ամիս հաշվետվություն են ներկայացնում վիճվարչություն:
Խնդրում եմ պատասխանել ինձ, արդյոք որևէ հարկային պարտավորություններ ունեմ և հասույթ իրացումից 2% տարեկան կտրվածքով պետք է վճարեմ, թե ոչ;
Կանխավ շնորհակալություն:
Ռաֆս.
Ողջույն արդի Հայ հաշվապահական մտքի ներկայացուցիչներին ! 🙂
Ժողովուրդ այսպիսի մի իրավիճակ.
Ներմուծվել է ապրանքների խմբաքանակ, ասենք 10 տեսակի, որոնք ունեն մեկը մյուսից զգալիորեն տարբերվող “ինվոյսային” գին : Մաքսային մարմինների կողմից այդ բոլոր տասը տեսակի ապրանքները գնահատվել են նույն գնով(ելնելով կիլոգրամի հսկիչ գնից) և սահմանվել այդ խմբաքանակի մաքսային արժեք: Ի՞նչ եք կարծում, ինչպե՞ս կարելի է յուրաքանչյուր ապրանքատեսակի համար նույնականացնել իրեն բաժին ընկնող մաքասային արժեքը, հետագայում “բացասական ԱԱՀ”-ի հարթության մեջ ամուր կանգնելու նպատակով 🙂
P.S. Հաջորդ քայլով, խնդիրը բարդացնելու համար, ասեմ որ ինվոյսում չափի միավորը “հատ”-ն է , ի տարբերություն մաքսայինի “կգ”-ի :
Մելինե.
Խնդրում եմ պատասխանեք, վերջնաշվարկի սոց վճարը 3% պահվում է, է թե ոչ: Գործատուի կողմից հաշվարկվում է պարտադիր սոց վճարը, թե ոչ:
Հայկ.
Հարգելի կոլեգաներ խնդրում եմ պատասխանեք հետևյալ հարցին` 2008թ.կազմակերպ. ունի կուտակված շահույթ, որը հիմնադիրները որոշել են թողնել ՍՊԸ-ի տրամադրության տակ ընթացիկ գործունեության համար(որպես տոկոսով փոխառություն կազմակերպությանը ),հնարավոր է այդպիսի բան, ինչպես է դա արտացոլվելու 2009-ի բալանսում և վճարված տոկոսների համար արդյոք հաշվարկվում է եկամտահարկ:
Սոնա.
Սիրելիներս, առհաշիվ գումար եմ ուզում տրամադրել գործուղման նպատակով Թեհրան, որպեսզի տնօրենը ապրանքներ ձեռք բերի Թեհրանից: Կարո՞ղ եմ արդյոք դոլլար տամ որպես առհաշիվ գումար, քանի որ ապրանքները պետք է գնվի դոլլարով այնտեղ, ոչ թե փոխանցումով, այլ կանխիկ:
Շտապ է անհրաժեշտ: Կանխավ շնորհակալ եմ:
Կարեն.
Վերջնահաշվարկ կատարելիս տվյալ տարվա չօգտագործված արձակուրդային գումարը ավելացվում է աշխատողի ամսական եկամուտին և հարկվում է համապատասխան սանդղակով: Խնդրում եմ պարզաբանել` ճի՞շտ է այս մոտեցումը, թե՞ ոչ: Կանխավ շնորհակալ եմ աջակցության համար:
Բաժանորդագրվել
Կայքի ամենահետաքրքիր նյութերը կուղարկվեն Ձեր էլ. փոստին
© 2020 Accountant.am
Վերջին մեկնաբանություններ