Կայք հաշվապահների համար և ոչ միայն…
E.
Ֆիզ. անձը, որը միաժամանակ հանդիսանում է ՍՊԸ-ի տնօրեն, անհատույց վարձակալության է տվել իր տարածքը արտադրությամբ զբաղվող իր ընկերությանը: Հետո բանկից վարկ է վերցրել և կատարել ծախսեր այդ անհատույց վարձակալած տարածքի համար` ձեռք բերելով շինանյութ և այլ նյութեր: Այդյո՞ք այդ ձեռքբերումների գծով հ/ֆ-ներում առկա ԱԱՀ-ն հաշվանցման ենթակա է և այդ կատարված ծախսերը` ծախսագրման ենթակա:
on Ատամնատեխնիկի գործունեություն: “կան, հարկային հաշվետվությունները ու հաշիվները էլեկտրոնային են արվում, իսկ ֆինանսական հաշվառումը էքսելով էլ կարող եք անել” Dec 3, 21:22 on Սարքավորման ներմուծում: “եթե մնաք շրջհարկով, ապա մաքսայինին վճարած ԱԱհ-ն հաշվանցել չեք կարող, մի հատ հաշվարկ արեք” Dec 3, 21:21
on Ատամնաբուժարանի գործունեություն 2025թ․: “Նախատեսվող փոփոխությունները չեն վերաբերվում ատամնաբուժական լաբորատորիաննեին?” Dec 3, 19:38
on Մարդատար և բեռնատար ավտոմեքենաների ուղեգրեր: “Խնդրում եմ իմ էլեկտոոնային հասցեին ուղարկեք մարդատար և բեռնատար ավտոմեքենաների ուղեգրերը։ Նախապես շնորհակալ եմ:” Dec 3, 18:34
on Բանկի միջնորդավճարների արտացոլում հաշվետվություններում: “Այո, եթե հաշիվ եք ստացել բանկի կողմից ԱԱհ-ի հաշվետվությունում ներառեք, շահութահարկում ներառեք։” Dec 3, 18:06 on Սարքավորման ներմուծում: “Եթե արտադրության համար է օգտագործվելու կարծում եմ մաքսատուրքը 0-ական կլինի հնարավոր է նաև ԱԱՀ-ն 0 լինի, 1-ի մեթոդով պետք է…” Dec 3, 18:03
on Արձակուրդայինի հաշվարկ: “Հարգելի Անի, Արձակուրդային վճարի հաշվարկի համար անհրաժեշտ է նախ ստանալ միջին ամսական աշխատավարձը: Աշխատողի միջին ամսական աշխատավարձի չափը որոշվում է…” Dec 3, 16:40
ԱԱՀ-ն չի հաշվանցվում և ծախսերով չի ձևակերպվում:
ԱԱՀ կհաշվանցվի, եթե վարձակալված տարածքի համար վարձակալը ունի կադաստրի կողմից տրված օգտագործման իրավունքի վկայական և վարձակալության պայմանագրում (հաստատված նոտարի կողմից) նշված է վերանորոգման վերաբերյալ:
Հարգելի Է, միգուցե դա ոչ բնակելի տարածքի անհատույց օգտագործման պայմանագի՞ր է եղել: Վարձակալությունը չի կարող ահահատույց լինել: Պետք է նոտարական վավերացումից հետո պետռեգիստրում գրանցել օգտագործման իրավունքը: Պայմանագրին կից, բացի պետռեգիստրի օգտագործման իրավունքի գրոնցումից, պետք է լինի նաև հանձնման-ընդունման ակտ: Ինչպես նաև պայմանագրում նշում ընթացիկ և հիմնակավ վերանորոգման վերաբերյալ: Այդ դեպքում դա կհաշվարկվի, իսկ ծախսերը ենթակա են ծախսագրման:
Քանի որ կատարված ծախսերը իրացմանը անհրաժեշտ ծախսեր չեն, իսկ հիմնական միջոցի վարձակալության դեպքում ինքնարժեքով կարող է ձևակերպվել վարձավճարի 10%-ից ոչ ավել կատարված ծախսերը (մեր դեպքում վարձավճարը 0 է) հետևաբար ԱԱՀ-ն նույնպես չի հաշվանցվում: Ձեռք բերումները ԱԱՀ-ով հանդերձ պետք է ձևակերպել օգուտներով, վարկի տոկոսները նույնպես:
Հարգելի կոլեգաներ, դա արտադրական տարածք է և կադաստրի կոմից օգտագործման իրավունքը կա, բայց ֆրման ծախսեր է արել այդ տարածքում` ձեռք բերելով շինանյութ և այլ նյութեր: Այսինքն, դա ֆիրմային հիմնական գործունեությունը չէ: Իսկ ի՞նչ անի այդ ծախսերը և ԱԱՀ բլանկում ներառի:
Հարգելի, այդ ձեռքբերումները ԱԱՀ-ի հաշվարկում ԱԱՀ-ով հանդերձ գրանցվելու են ձեռքբերումների մասում, ինչպես որ կգրանցվի առանց ԱԱՀ-ով ձեռքբերումները: Ի դեպ, եթե ֆիզ անձը անփոխհատույց շենք շինություն է տալիս վարձակալության, ապա վարձակալը, տվյալ դեպքում` ֆիրման, պետք է շինության կադաստրային արժեքի 10% -ից հաշվարկի եկամտահարկ 10% և դրա 1/4-ը ամեն եռամսյակ վճարի պետ բյուջե:
Հարգելի E, այդ ձեռքբերումները ԱԱՀ-ի հաշվարկում ԱԱՀ-ով հանդերձ գրանցվելու են ձեռքբերումների մասում, ինչպես որ կգրանցվի առանց ԱԱՀ-ով ձեռքբերումները: Ի դեպ, եթե ֆիզ անձը անփոխհատույց շենք շինություն է տալիս վարձակալության, ապա վարձակալը, տվյալ դեպքում ֆիրման, պետք է շինության կադաստրային արժեքի 10% -ից հաշվարկի եկամտահարկ 10% և դրա 1/4-ը ամեն եռամսյակ վճարի պետ բյուջե:
Հարգելի A.T, բայց Դուք վերևում նշել եք, որ չի մտնում բլանի մեջ, բայց ներքևում գրել եք մտնու՞մ է:
Հարգելի Ե, ես և վերևում, և ներքևում գրել եմ, որ ԱԱՀ-ն չի հաշվանցվում ԱԱՀ-ի հաշվարկում 11ա տողում ամբողջ գումարը /ներառյալ ԱԱՀ-ն/ որպես ՀՀ տարծքում կատարված ձեռք բերում լրացվում է, իսկ 11բ-ում բնականաբար նշված գործարքի ԱԱՀ-ն չի գրանցվում, ծախսերով նույնպես չի ձևակերպվում: Ձեռքբերումները ամբողջովին պետք է ձևակերպել օգուտներով:
Հարգելի կոլեգաներ, կարո՞ղ եք ասել` ԱԱՀ-ի որ հոդվածի հիման վրա եք ասում, որ այդ ձեռքբերումների մասով ԱԱՀ-ն չի հաշվանցվում, խնդրում եմ հղում կատարեք:
Համաձայն ԱԱՀ-ի մասին ՀՀ օրենքի 23-րդ հոդվածի 1-ին կետի դա չի կարող համարվել արտադրական կամ այլ առևտրային նպատակով ձեռք բերում, հետևաբար ԱԱՀ-ն չի հաշվանցվում
Ի դեպ, եթե ֆիզ անձը անփոխհատույց շենք շինություն է տալիս վարձակալության, ապա վարձակալը, տվյալ դեպքում ֆիրման, պետք է շինության կադաստրային արժեքի 5% -ից հաշվարկի եկամտահարկ 10% և վճարի պետ բյուջե:
Պ Ա Շ Տ Ո Ն Ա Կ Ա Ն Պ Ա Ր Զ Ա Բ Ա Ն ՈՒ Մ
ԱՆՇԱՐԺ ԳՈՒՅՔԻ ՀԵՏ ԿԱՊՎԱԾ ԻՐԱՎՈՒՆՔՆԵՐԸ ԳՐԱՆՑՎԱԾ ՉԼԻՆԵԼՈՒ ՊԱՅՄԱՆՆԵՐՈՒՄ ԱՅԴ ԳՈՒՅՔԻ ՀԵՏ ԿԱՊՎԱԾ ԳՈՐԾԱՐՔՆԵՐԻ ՄԱՍՈՎ ԱՎԵԼԱՑՎԱԾ ԱՐԺԵՔԻ ՀԱՐԿԻ ԵՎ ՇԱՀՈՒԹԱՀԱՐԿԻ ԳԾՈՎ ՀԱՇՎԱՐԿՆԵՐԻ ԿԱՏԱՐՄԱՆ ԿԱՐԳԻ ՄԱՍԻՆ
Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացիական օրենսգրքի`
1) 135-րդ հոդվածի 1-ին մասի համաձայն`
«Անշարժ գույքի նկատմամբ սեփականության իրավունքը և այլ գույքային իրավունքները, այդ իրավունքների սահմանափակումները, դրանց ծագումը, փոխանցումն ու դադարումը ենթակա են պետական գրանցման:
Գրանցման ենթակա են` անշարժ գույքի նկատմամբ սեփականության իրավունքը, օգտագործման իրավունքը, հիփոթեքը, սերվիտուտները, ինչպես նաև սույն օրենսգրքով և այլ օրենքներով նախատեսված դեպքերում` այլ իրավունքները:
Անշարժ գույքի իրավունքները չգրանցելը հանգեցնում է գործարքի անվավերության: Նման գործարքները առոչինչ են»:
2) 300-րդ հոդվածի 1-ին մասի համաձայն`
«Գործարքի նոտարական ձևը չպահպանելը հանգեցնում է գործարքի անվավերության: Նման գործարքն առոչինչ է»:
2) 302-րդ հոդվածի 1-ին մասի համաձայն`
«Գործարքներից ծագող իրավունքների պետական գրանցման պահանջը չպահպանելը հանգեցնում է դրա անվավերության: Նման գործարքն առոչինչ է»:
Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացիական օրենսգրքի համաձայն անշարժ գույքի հետ կապված գործարքները ենթակա են նոտարական վավերացման:
«Ավելացված արժեքի հարկի մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի 44.1-րդ հոդվածի 1-ին մասի համաձայն`
«Օրենսդրությամբ սահմանված կարգով առոչինչ և անվավեր ճանաչվող գործարքների, ավելացված արժեքի հարկից ազատված կամ հարկման օբյեկտ չհանդիսացող գործարքների, հաստատագրված վճարով հարկվող գործունեությանը վերաբերող գործարքների գծով մատակարարների կողմից դուրս գրված կամ սույն օրենքի 43.2 հոդվածում կամ անապրանք փաստաթղթում նշված հարկային հաշիվներում առանձնացված ԱԱՀ-ի գումարները ենթակա չեն հաշվանցման:»
Հայաստանի Հանրապետության կառավարությանն առընթեր հարկային պետական ծառայության պետի 2004 թվականի ապրիլի 2-ի «Ռեզիդենտների կողմից շահութահարկի հաշվարկման և վճարման կարգի մասին» հրահանգը հաստատելու և Հայաստանի Հանրապետության հարկային տեսչության 1998 թվականի փետրվարի 5-ի թիվ 01/10 ու 1999 թվականի փետրվարի 11-ի թիվ 01/8 հրամանները ուժը կորցրած ճանաչելու մասին» N 1-05/7-Ն հրամանով հաստատված` «Ռեզիդենտների կողմից շահութահարկի հաշվարկման և վճարման կարգի մասին» հրահանգի 5.3-րդ կետի «դ» ենթակետի համաձայն, վարձակալված հիմնական միջոցի վրա կատարված կապիտալ բնույթի ծախսերը վարձակալը ամորտիզացնում է հրահանգի 5.2-րդ կետի «ե» ենթակետին համապատասխան (այդ հիմնական միջոցի մնացորդային ամորտիզացիոն ժամկետում), եթե վարձակալված հիմնական միջոցի վրա այդ ծախսերի կատարման պարտականությունը նորմատիվ ակտով կամ պայմանագրով կրում է վարձակալը: Վարձակալական պայմանագրի (այդ թվում` ֆինանսական վարձակալության պայմանագրի) լուծման և փաստացի դադարեցման դեպքերում չամորտիզացված մնացորդը չի նվազեցվում վարձակալի համախառն եկամտից:
Ղեկավարվելով «Իրավական ակտերի մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի 87-րդ հոդվածով՝ պաշտոնապես պարզաբանում եմ.
1. «Ավելացված արժեքի հարկի մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի 44.1-րդ հոդվածի 1-ին մասի դրույթը կիրառվում է անշարժ գույքի հետ կապված միայն այն գործարքի մասով, որի կատարման արդյունքում ծագող իրավունքները (մասնավորապես` վարձակալության իրավունքը, անհատույց օգտագործման իրավունքը) պետական գրանցում չեն ստացել:
2. Այն դեպքերում, երբ անշարժ գույքի նկատմամբ անձի իրավունքները պետական գրանցում չեն ստացել, սակայն փաստացի այն վարձակալվում կամ անհատույց օգտագործվում է անձի կողմից և տվյալ անձը այդ գույքի վրա արտադրական կամ այլ առևտրային նպատակներով կատարում է ծախսեր` այդ ծախսերին (ձեռքբերումներին) վերաբերող հարկային հաշիվներում կամ ապրանքների ներմուծման մաքսային հայտարարագրում առանձնացված ԱԱՀ-ի գումարները ենթակա են հաշվանցման օրենքով սահմանված ընդհանուր կարգով, դեպքերում և չափով:
3. Վարձակալված (կամ անհատույց օգտագործման իրավունքով ստացված) անշարժ գույքի վրա կատարված կապիտալ բնույթի ծախսերը ամորտիզացվում են «Ռեզիդենտների կողմից շահութահարկի հաշվարկման և վճարման կարգի մասին» հրահանգի 5.3-րդ կետի «դ» ենթակետով սահմանված կարգով` անկախ անշարժ գույքի վարձակալության (կամ անհատույց օգտագործման իրավունքով ստացման) պայմանագրի նոտարական վավերացման և (կամ) պետական գրանցման պահանջը կատարված լինելու հանգամանքից:
4. Եթե անշարժ գույքի հետ կապված իրավունքները չեն գրանցվում և պայմանագրի լուծման կամ չկատարվելու արդյունքում այդ գույքը հետ է վերադարձվում գույք տրամադրողին (այդ թվում` սեփականատիրոջը), ապա անշարժ գույքի վրա կատարված` կապիտալ բնույթի ծախսերի արժեքի չամորտիզացված մասի չափով այդ ծախսերը կատարողի մոտ առաջանում է ԱԱՀ-ով հարկվող շրջանառություն: